بررسی مخاطرات زمین شناسی مهندسی مسیر تونل انتقال آب آزاد (قطعه اول)، سنندج

سامانه انتقال آب سد آزاد به منظور آبیاری اراضی پایین دست در محدوده دشت دهگلان-قروه، با طی مسافت 80 کیلومتر به دشت دهگلان-قروه می رسد. کل مسیر از دو رشته تونل به طول 4202 متر(قطعه اول) و 10600 متر (قطعه دوم) و خطوط لوله انتقال آب می باشد. تونل مورد مطالعه (قطعه اول) با قطر 3/4 متر و طول 4202 متر در زون سنندج سیرجان قرار دارد که از سنگهای دگرگون شده کالک اسلیت و اسلیت عبور می کند. به منظور تخمین پارامترهای توده سنگ در امتداد تونل، مطالعه صحرایی بر روی سیستم های ناپیوستگی و آزمایش-های آزمایشگاهی بر روی مغزه ها و رده بندی مهندسی سنگ شامل طبقه بندی rmr، q ، rmi و gsi انجام شده است. به دلیل واقع شدن تونل در زون سنندج سیرجان و عبور از سنگهای دگرگون شده با گسل های زیاد در محدوده مورد مطالعه و نوع سنگهای مسیر که (اسلیت و کالک اسلیت) از نوع سنگهای ضعیف می باشند، خطرات احتمالی در این مسیر، شامل هجوم آب زیرزمینی، مچاله شوندگی زمین، پتانسیل انفجار سنگ، ریزش گوه و لرزه خیزی مورد بررسی قرار گرفته است. برای مطالعه بهتر مسیر تونل با توجه به نوع سنگ و درجه دگرگونی آنها به 5 زون تقسیم بندی گردید. برای مطالعه بهتر مسیر تونل با توجه به نوع سنگ و درجه دگرگونی آنها به 5 زون تقسیم بندی گردید. برای بررسی پتانسیل مچاله شوندگی از روشهای غیر عددی و عددی ( با استفاده از نرم افزارflac) استفاده شد و نتایج این روش ها با هم مقایسه گردید. برای پیش بینی گوه های سنگی ایجاد شده در مسیر تونل از نرم افزار unwedge استفاده شد. نتایج بررسی خطرات در مسیر تونل نشان می دهد که که قسمت خروجی تونل در زیر سطح آب زیرزمینی قرار گرفته است و وقوع پتانسیل مچاله شوندگی و انفجار ضعیف در زون پنجم (قسمت خروجی تونل)، پیش بینی شد. بررسی لرزه خیزی در منطقه نشان می دهد که گسلهای طالوران-گرگینه، تودر ملا، سراب قامیش و گندبو بیشترین تاثیر را بر روی تونل از لحاظ لرزه خیزی دارند. برای تمام زونها با استفاده از نرم افزارunwedge تشکیل گوه پیش بینی شد و برای پایدار سازی گوه های سنگی ناپایدار، مقادیر شاتکریت و پیچ سنگ مناسب پیشنهاد گردید.